Karolina Aszyk-Treppa Uniwersytet Gdański Zbigniew Treppa Uniwersytet Gdański https://doi.org/10.12797/9788381385190.II.5.1 Określany współcześnie jako Boże Oblicze, Volto Santo, wcześniej zaś jako Weronika, Chusta z Kamulii – obiekt o wymiarach 17,5 × 24 cm, utkany z bardzo cienkich nitek o grubości rzędu 100 μm (0,1 mm), oddzielonych odległościami nawet dwukrotnie większymi od ich grubości, co oznacza, że około 42% jego Read more…
Jan S. Jaworski Uniwersytet Warszawski https://doi.org/10.12797/9788381385190.IV.18 Amerykański historyk o włoskich korzeniach (jego ojciec wyemigrował z Sycylii w wieku 16 lat). Studia w zakresie historii, zakończone doktoratem, odbył na Uniwersytecie Ignacego Loyoli w Chicago. Podjął pracę jako nauczyciel historii kolejno w Loyola College w Montrealu, Rosary College i Niles College Uniwersytetu Loyoli oraz Elmhurst College. Uczestniczył w programach podoktorskich na Uniwersytecie Teksasu w Austin, Read more…
Joanna Małocha Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://doi.org/10.12797/9788381385190.IV.5 (gr. ̕Ἔδεσσα, syr. Urhay) – miasto w południowo-wschodniej Turcji; współcześnie (od 1984 r.) funkcjonuje pod nazwą Sanlıurfa (tur. Chwalebna Urfa). Według przekazów Edessa miała być pierwszym miastem założonym po biblijnym potopie, zaś w tradycji muzułmańskiej to tu – a nie w Ur chaldejskim – przyszedł na świat patriarcha Abraham (Ibrahim). Jaskinia uważana za miejsce jego Read more…
Jan S. Jaworski Uniwersytet Warszawski https://doi.org/10.12797/9788381385190.II.3 Prowadzono je w celu ustalenia składu chemicznego różnych „śladów” widocznych na Całunie: wizerunku ciała, plam krwi, zacieków wodnych i przypaleń. Badania objęły zarówno określenie zawartości jakościowej i ilościowej różnych pierwiastków, jak i obecności różnych związków chemicznych. Taka analiza jest niesłychanie trudna ze względu na obiekt badań: Całun ma olbrzymią powierzchnię (około 5 m2 Read more…
Wojciech Kucewicz Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Jakub S. Prauzner-Bechcicki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie https://doi.org/10.12797/9788381385190.II.2.4 Odrębnym problemem intrygującym badaczy jest wiek Całunu. Jego udokumentowana historia znana jest od roku 1356, kiedy krzyżowiec Geoffrey de Charny przekazał go kanonikom w Lirey we Francji. Historycy znajdują wiele dowodów na to, że Całun Turyński był znany już wcześniej jako Mandylion z →Edessy, a następnie jako Read more…
Karolina Aszyk-Treppa Uniwersytet Gdański Zbigniew Treppa Uniwersytet Gdański https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.13.1 Nazwa „mandylion” (stgr. μανδύλιον – ‘ręcznik, chustka, obrus’) odnosi się do jednego z najstarszych kanonów malarskich w ikonografii chrześcijańskiej. W taki sposób określa się również konkretny obiekt, który ze względu na długi pobyt w →Edessie (dzisiejszej tureckiej Sanlıurfie) przyjął nazwę Mandylion z Edessy. Popularnym poglądem wśród większości syndonologów jest to, Read more…
Józef Naumowicz Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.12.1 (cs. плащаница, stgr. ἐπιτάφιος, epi-taphios, czyli 'na-grobny’; w pol. także nazwy: płaszczenica, epitafion, całun) – ozdobna tkanina z namalowanym bądź wyhaftowanym wizerunkiem zmarłego Chrystusa leżącego w grobie, która jest niesiona w Wielkim Tygodniu w procesji reprezentującej kondukt pogrzebowy Jezusa, następnie wyłożona do czczenia i całowania, a na początku Wigilii Paschalnej przeniesiona na ołtarz. Read more…
Tomasz Graff Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.6 W literaturze naukowej pojawia się wiele koncepcji tłumaczących, co stało się z Całunem po złupieniu Konstantynopola przez wojska czwartej krucjaty w 1204 r. i przewiezieniu go do Aten. Część z nich łączy historię relikwii z zakonem templariuszy, bazując na źródłach z XIII i XIV w. Hipotezę tę starał się oprzeć na naukowych podstawach Ian Wilson w publikacji The Shroud of Read more…
Marcin Grala Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.5 Choć wiele wskazuje na starożytne pochodzenie Całunu Turyńskiego, odtworzenie jego losów na przestrzeni tak wielu lat nastręcza historykom wiele trudności. Najlepiej udokumentowany okres dziejów przechowywanego obecnie w Turynie płótna rozpoczyna się ok. roku 1357, gdy jego obecność odnotowano we francuskiej miejscowości Lirey. Z powodu fragmentaryczności i nieprecyzyjności zachowanych wzmianek źródłowych Read more…
Krzysztof Pilarczyk Uniwersytet Jagielloński w Krakowie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.4 W badaniach syndonologicznych, skupionych na Całunie Turyńskim, podejmowane są także studia nad historią całunu Jezusa w okresie antyku i średniowiecza oraz próba powiązania ich z Całunem Turyńskim. Materiał literacki, w którym występuje topos całunu i obrazowania Jezusa, daje się odnaleźć zasadniczo w czterech grupach źródeł: (1) w literaturze nowotestamentowej (→Całun Jezusa w Nowym Testamencie), (2) patrystycznej, (3) apokryficznej Read more…