Chmiel Jerzy (1936-2016)
Krzysztof Pilarczyk 
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Polski duchowny katolicki, teolog, biblista, absolwent Papieskiego Instytutu Biblijnego i Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie, wykładowca i docent Papieskiej Akademii Teologicznej (obecnie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie), wielokrotny dziekan Wydziału Teologicznego tej uczelni, długoletni redaktor kwartalnika „Ruch Biblijny i Liturgiczny”, założyciel powołanego na życzenie Jana Pawła II w 1981 r. Studium Syndonologicznego przy Polskim Towarzystwie Teologicznym. Celem Studium była – jak to stanowi jego regulamin – koordynacja badań naukowych polskich syndonologów, koordynacja działalności informacyjno-popularyzatorskiej na temat Całunu wśród społeczeństwa oraz utrzymywanie kontaktów z podobnymi placówkami w kraju i za granicą. Współpracowali z nim →Stanisław Waliszewski, →Władysław Fenrych i →Jerzy Dołęga-Chodasiewicz. W ramach Studium organizowano w różnych miejscach Polski konferencje naukowe i popularnonaukowe wykłady w kościołach oraz budynkach kościelnych.
Okres stanu wojennego (1981-1983) nie sprzyjał początkowo prowadzeniu działalności regulaminowej, ale już w 1984 r. J. Chmiel zorganizował w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej sesję syndonologiczną, na której wygłosił odczyt Teologia Całunu Turyńskiego – próba zarysu. Podobna sesja odbyła się rok później. Tym razem tematem jego wystąpienia było Świadectwo Czwartej Ewangelii – nowe propozycje egzegetyczne. Z jego inicjatywy członkowie Studium uczestniczyli w kolejnych latach w wielu konferencjach zagranicznych oraz zabierali głos w sprawie kontrowersyjnych wyników badań Całunu ogłoszonych w 1988 r., broniąc jego starożytności. Z czasem Studium, dzięki życzliwości dr Emanueli Marinelli, utrzymywało stały kontakt z rzymskim Collegamento pro Sindone oraz skompletowało dokumentację z dwóch międzynarodowych kongresów syndonologicznych (Turyn – 1998 i Orvieto – 2000).
Poglądy J. Chmiela na Całun Turyński ewoluowały. Na początku cechował go, jak wielu historyków i biblistów, sceptycyzm. Wraz ze zgłębianiem problematyki przekonał się, niejako nawrócił się do niego (Chmiel 1984a). Całun stał się dla niego znakiem męki i zmartwychwstania Jezusa, choć przy tym stwierdzeniu pozostawiał świadomie znak zapytania po to, aby Całun był dla każdego, kto się do niego na różny sposób zbliża, wyzwaniem hermeneutycznym niepokojącym człowieka, który domaga się własnej odpowiedzi na pytanie, jak go postrzegać. Aktywność syndonologiczna J. Chmiela nie została całkowicie przebadana, a pozostawiony przez niego dorobek piśmienniczy w tej dziedzinie jest tylko w niewielkim stopniu jej odbiciem. Jednym z najważniejszych jego osiągnięć w obszarze syndonologii było zaszczepienie tej problematyki całemu pokoleniu osób duchownych i świeckich, któremu Całun Turyński stał się znany jako cenna relikwia chrześcijańska, niebędąca wprawdzie źródłem wiary, ale ją pogłębiająca.
Bibliografia
Dołęga-Chodasiewicz J., Najnowsze doniesienia [o Całunie], rozm. przepr. K. Urban, „Nasza Arka. Miesięcznik Rodzin Katolickich” 2010, nr 4.
Pilarczyk K., Polska bibliografia syndonologiczna (1900-2020), [w:] idem, Studia z biblistyki, apokryfistyki, judaistyki i syndonologii, Warszawa 2020, s. 475-504, Rozprawy i Studia Biblijne, t. 54.
Pilarczyk K., Polscy syndonolodzy. Z dziejów badań Całunu Turyńskiego i ich popularyzacji, „Collectanea Theologica” 2018, t. 88, nr 2, s. 29-31, https://doi.org/10.21697/ct.2018.88.2.02.
Bibliografia syndonologiczna
Chmiel J., Całun Turyński znakiem męki i zmartwychwstania Jezusa?, „Tygodnik Powszechny” 1980, t. 34, nr 15, s. 3, 7.
Chmiel J., Polskie badania nad Całunem Turyńskim, „Tygodnik Powszechny” 1984, t. 38, nr 16, s. 7.
Chmiel J., Wokół Całunu turyńskiego, „Źródło” 1992, nr 33, s. 10.
Chmiel J., 15-lecie istnienia Studium Syndonologicznego, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1996, t. 49, nr 3, s. 201-206, https://doi.org/10.21906/rbl.866.
Chmiel J., Tajemnica Całunu, „Przekrój” 1998, nr 15 (2755), s. 9-11, il.
Chmiel J., Całun Turyński Anno Domini 1998, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1998, t. 51, nr 1, s. 47-50, https://doi.org/10.21906/rbl.636.
Chmiel J., „Szukam, o Panie, Twojego oblicza” (Ps 27, 8). Refleksja syndonologiczna, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1999, t. 52, nr 1, s. 49-50 (także: „Jezus Żyje” [Mogilany]), https://doi.org/10.21906/rbl.1781.
Chmiel J., La semiotica della Sindone di Torino, [w:] Worldwide Congress “Sindone 2000”. Proceedings of the Congress, Orvieto, August 27-29, 2000 [CD].
Chmiel J., Jan Paweł II i Całun Turyński, [w:] Servo veritatis. Materiały międzynarodowej konferencji dla uczczenia 25-lecia pontyfikatu Jego Świątobliwości Jana Pawła II, Uniwersytet Jagielloński, 9-11 października 2003 r., red. S. Koperek, S. Szczur, Kraków 2003, s. 763-766.
[tłumaczenie] Jan Paweł II, Homilia Ojca Świętego (…) podczas liturgii słowa przed wystawionym w katedrze turyńskiej w dniu 24 maja 1998 r., przeł. J. Chmiel, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1998, t. 51, nr 3, s. 218-221, https://doi.org/10.21906/rbl.678.
Źródło ilustracji
Wikimedia Commons, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chmielfoto.JPG (Paweł Piotrowski, CC BY-SA 4.0)