loader image

Płaszczanica

Józef Naumowicz Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.12.1 (cs. плащаница, stgr. ἐπιτάφιος, epi-taphios, czyli 'na-grobny’; w pol. także nazwy: płaszczenica, epitafion, całun) – ozdobna tkanina z namalowanym bądź wyhaftowanym wizerunkiem zmarłego Chrystusa leżącego w grobie, która jest niesiona w Wielkim Tygodniu w procesji reprezentującej kondukt pogrzebowy Jezusa, następnie wyłożona do czczenia i całowania, a na początku Wigilii Paschalnej przeniesiona na ołtarz. Read more…

Całun w liturgiach

Józef Naumowicz Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.12 Motyw całunu, w który zostało owinięte ciało Jezusa złożone w grobie, występuje w interpretacji Eucharystii, zwanej w różnych wyznaniach Boską Liturgią, mszą świętą, itd. Z tym płótnem wiązano symboliczne znacznie tkanin ołtarzowych, zarówno tych, które były rozkładane na ołtarzu, by złożyć na nich dary ofiarne, jak i tych, które służyły do przykrycia tych Read more…

Całun w rękach dynastii sabaudzkiej

Marcin Grala Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.8 Ustalenie dokładnego momentu, w którym Całun stał się własnością książąt Sabaudii i Piemontu, jest problematyczne. Dotychczasowa posiadaczka relikwii, Małgorzata de Charny, od połowy XV wieku szukała możliwości przekazania płótna w odpowiednie ręce. Wnuczka Gotfryda I nie miała dzieci, a oprócz tego od lat procesowała się z kanonikami z Lirey o prawo do dysponowania Całunem. Wszystko to spowodowało, Read more…

Całun w rodzinie de Charny i spory o jego autentyczność

Marcin Grala Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.7 W historii Całunu Turyńskiego okres od złupienia Konstantynopola przez uczestników czwartej krucjaty do połowy XIV w. został przez Iana Wilsona nazwany „brakującymi latami”. Próby uszczegółowienia, jaki był los czczonej dotąd w stolicy Bizancjum relikwii (→Całun w Konstantynopolu), nie przyniosły jak dotąd zadowalających rezultatów. Istnieje pewne prawdopodobieństwo, że początkowo płótno dostało się Read more…

Templariusze a Całun

Tomasz Graff Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.6 W literaturze naukowej pojawia się wiele koncepcji tłumaczących, co stało się z Całunem po złupieniu Konstantynopola przez wojska czwartej krucjaty w 1204 r. i przewiezieniu go do Aten. Część z nich łączy historię relikwii z zakonem templariuszy, bazując na źródłach z XIII i XIV w. Hipotezę tę starał się oprzeć na naukowych podstawach Ian Wilson w publikacji The Shroud of Read more…

Całun w Konstantynopolu

Marcin Grala Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.5 Choć wiele wskazuje na starożytne pochodzenie Całunu Turyńskiego, odtworzenie jego losów na przestrzeni tak wielu lat nastręcza historykom wiele trudności. Najlepiej udokumentowany okres dziejów przechowywanego obecnie w Turynie płótna rozpoczyna się ok. roku 1357, gdy jego obecność odnotowano we francuskiej miejscowości Lirey. Z powodu fragmentaryczności i nieprecyzyjności zachowanych wzmianek źródłowych Read more…

Literatura patrystyczna, apokryficzna i itineraria oraz wybrane artefakty o Całunie i obrazach Jezusa

Krzysztof Pilarczyk Uniwersytet Jagielloński w Krakowie https://doi.org/10.12797/9788381385190.I.4 W badaniach syndonologicznych, skupionych na Całunie Turyńskim, podejmowane są także studia nad historią całunu Jezusa w okresie antyku i średniowiecza oraz próba powiązania ich z Całunem Turyńskim. Materiał literacki, w którym występuje topos całunu i obrazowania Jezusa, daje się odnaleźć zasadniczo w czterech grupach źródeł: (1) w literaturze nowotestamentowej (→Całun Jezusa w Nowym Testamencie), (2) patrystycznej, (3) apokryficznej Read more…

error: Content is protected !!